Sinds vrijdag 9 juli drijven er duizenden dode vissen in het Boterdiep, van Onderdendam tot aan Stad. Henk Mensinga van Sportvisserij Groningen Drenthe ziet de massale vissterfte met lede ogen aan. ‘Het is al de zoveelste keer dat dit gebeurt.’
Vrijdag bevestigde Waterschap Noorderzijlvest al: de vissterfte is het gevolg van een overstroming van een tank met wei bij de melkfabriek van FrieslandCampina in Bedum. Het geloosde restwater heeft een lage zuurstofgraad en daar lijdt het waterleven onder. Vissen hebben nog steeds last van zuurstoftekort.
'Water is nog steeds kritiek zuurstofarm'
Geanne Kremer van het waterschap: ‘Het vervuilde water heeft nu het einde van het Boterdiep bereikt, de kruising met het Van Starkenborghkanaal. We hebben daar een meting gedaan en geconstateerd dat het water nog steeds kritiek zuurstofarm is.’
Om de lage zuurstofgraad te verhogen, heeft het waterschap vrijdag twee beluchtingsinstallaties in het Boterdiep geplaatst. Ook is een beluchtingsinstallatie in de - met wei vermengde - waterdoorloop gezet. Verder wordt het Boterdiep doorgespoeld. ‘Het kost tijd voordat het weer goed is. Nu het zuurstofarme water zich met open vaarwater gaat vermengen, gaat het sneller.’
Kramer benadrukt dat er geen gevaar is voor mensen.
Het water in het Boterdiep wordt belucht.
Derde keer in een paar jaar
Volgens sportvisser Mensinga is het tijd voor actie om herhaling te voorkomen. ‘Er is heel veel vis dood, we hebben het over duizenden vissen. Dit heeft echt impact. Stel dat zoiets zou gebeuren op een weiland met vogels, dan schreeuwt iedereen moord en brand. Maar ja, over vissen doen veel mensen al snel laconiek. Ze zijn niet aaibaar, hé.’
‘We moeten met Campina om tafel. Dit is al de derde keer binnen een paar jaar, we willen garanties dat dit niet weer gebeurt. Wij als sportvissers vragen ons hardop af: Wat gaat de melkfabriek eraan doen? En gaan ze kijken hoe ze dit gaan compenseren aan de hengelsport?’
Dan denkt Mensinga aan een stukje goodwill in de richting van de sportvissers. Bijvoorbeeld een financiële bijdrage aan een aantal steigers langs het Boterdiep, die Sportvisserij Groningen Drenthe samen met Hengelclub Onderdendam aanlegt.
‘We hebben twintig jaar geleden een keer een lozing gehad van de Suikerfabriek, met ook vissterfte als gevolg. Daar heeft die fabriek toen verantwoordelijkheid voor genomen.’
De hele voedselketen heeft er last van, dat realiseren mensen zich vaak niet
Henk Mensinga - Sportvisserij Groningen Drenthe
Volgens Mensinga hebben alle vissen last van het gebrek aan zuurstof in het water. ‘De wat zwakkere exemplaren leggen als eerste het loodje, maar ook gezonde vissen worden er niet beter op. De hele voedselketen heeft er last van, dat realiseren mensen zich vaak niet. Vogels hebben bijvoorbeeld ook minder te eten. Als je één radertje weghaalt, dan weet je wat er gebeurt.’
'Voorlopig even de ramen dicht'
Drie weken geleden stierven er ook al behoorlijk wat vissen in het Boterdiep, merkt Mensinga op. ‘Het stak ons toen hoe de uitvoerder, die door het waterschap was ingehuurd, over de vissen sprak. Hij zei iets als: Die moeten geruimd worden.’
Niet alleen sportvissers, ook omwonenden hebben last van de dode vissen. Derk Huizing woont sinds 1988 op een woonark op de kruising van het Boterdiep en het Van Starkenborghkanaal. Hij ziet dode vissen in alle soorten en maten voorbij drijven, waaronder karpers, brasems, voorntjes en snoeken.
‘Zo erg heb ik het nog niet eerder gezien. Ik heb weleens een paar dode vissen voorbij zien drijven, maar in zulke grote getalen, nee. Ook zien we veel vissen aan het wateroppervlak naar lucht happen.’
‘Ik maak me wel zorgen, ja. De stank valt nu nog mee, maar ik denk dat we hier morgen en overmorgen niet kunnen zitten. Dus voorlopig maar even ramen dicht en een wasknijper op de neus.’